Bekijk de bewegende beelden uit het Bioscoopjournaal in 1933 van een Damesvoetbalwedstrijd in Den Haag, erg grappig! En zie het enthousiasme van de vrouwen.

Het was een lange weg met veel hobbels voordat het vrouwenvoetbal doorbrak.

 
Facebook 40, gepubliceerd op 6 oktober 2017
 
Behalve dat de Nederlandse voetbalbond vrouwenvoetbal tegenwerkte, zoals uit het overzicht hieronder blijkt, kregen de sportieve vrouwen ook geen steun van vrouwen uit de eerste en tweede feministische golf.
Aan feministen uit die tijd hadden de voetballende vrouwen vreemd genoeg niet veel. Hoewel ze zich op allerlei terreinen inspanden voor gelijke rechten, lieten ze de voetballende vrouw in haar hemd staan. De maatschappelijke erkenning van het vrouwenvoetbal was hiermee weinig gebaat. Het duurde tot eind jaren zestig voordat daarin een ommekeer kwam. Nederland telde in die tijd al over de honderd vrouwenteams. Een kwart daarvan was ondergebracht bij aparte vrouwenverenigingen.

 

Chronologisch overzicht

1896  Bij de Rotterdamse voetbalclub Sparta voetballen voor het eerst vrouwen. Een wedstrijd tegen de British Ladies Football Club wordt verboden door de Nederlandse voetbalbond.

Van de beginjaren van het vrouwenvoetbal in Europa is het meest bekend over het team British Ladies Football Club, opgericht door Nettie Honeyball in 1894 in Engeland. Honeyball richtte de club op om aan te tonen dat vrouwen niet de waardeloze figuren zijn zoals zij door mannen werden neergezet. Maar de vrouwen werden nauwelijks serieus genomen en het vrouwenvoetbal diende zichzelf verder op te bouwen zonder de steun van de Britse voetbalbonden. Er was zelfs enige tijd sprake van pogingen tot het verbieden van het voetbal voor vrouwen.

De goede naam van voetbal kwam in gevaar
In Nederland werd er in 1896 in Rotterdam een poging gewaagd om vrouwen te laten voetballen. Een aantal vrouwelijke leden van Sparta had een brief ontvangen van de Ladies Footballclub uit Londen. De Club vroeg de Rotterdamse vrouwen of ze een wedstrijd wilden spelen. Het Rotterdamse clubbestuur stemde hiermee in, maar toen greep de Nederlandse Voetbalbond (NVB) in. De heren verboden het spelen van een damesvoetbalwedstrijd. Het NVB-bestuur verdedigde zijn besluit door te wijzen op het mannelijke karakter van het voetbal. Als vrouwen hieraan meededen kwam de goede naam van het voetbal in gevaar. Hardlopende vrouwen en voetbalsters vormen een weinig verheffende aanblik. En dan de kleren! Wat moesten de dames aantrekken als ze op het veld zouden stappen? Een broek was toen een kledingstuk voor mannen, maar het dragen van een jurk of rok liet teveel van het vrouwelijke lichaam zien. Vrouwen mochten best naar het voetbal komen, zolang ze maar op de tribunes bleven.
 
1915  's Lands bekendste sportjournalist Leo Lauer waarschuwt dat voetbal de vrouwelijke vormen bederft en de voortplanting in gevaar brengt.
Jaren 20  Hans Meerum Terwogt, in de jaren twintig van de vorige eeuw een bekende journalist, was, 'het mag bekend heeten, heelemaal niet afkeerig van dames' en een groot liefhebber van 'damesvoetbal'. Althans, men moest hem wel goed begrijpen: 'Ik vind 't uitstekend als exhibition, zooals men naar het ballet gaat... om de beenen.'
 

Foto: Vrouwenvoetbal in Portsmouth, Engeland, 1917. Tenue: heuplange truien, kniekousen en baretten. 

1921  Weekblad De Groene Amsterdammer organiseerde in 1921 een grote enquête om de stemming in het land over het nieuwe fenomeen te peilen. De redactie had ook 22 prominente Nederlandse vrouwen naar hun mening gevraagd. Twee van hen vonden voetbal geschikt voor vrouwen.

En wat dacht de rest? Behalve ruw, woest, onvrouwelijk en onesthetisch vielen termen als 'te groote krachtsinspanningen', 'schop- en trapgevaren' en 'schadelijk voor de buikorganen'. Onder de klagers artsen zoals de feministische Catharina van Tussenbroek en progressieve journalisten als Emmy Belinfante. 'Laten wij de wereld behoeden voor het type voetbal-reuzin'.

1924  Oprichting van de eerste vrouwenvoetbalclub van Zaanse fabrieksarbeidsters, de Oostzaanse Vrouwenvoetal Vereniging.

1933  In Amsterdam starten de Eerste Amsterdamse Dames-Voetbalvereniging (EADV), The Franklin Girls en de Haagse vrouwenvoetbalvereniging Celcia, zie polygoonjournaal

 

 

 

 

 

 

 
 
Foto links:      Amsterdams vrouwenvoetbalteam de Franklin Girls, 1933.     
Foto rechts:   'De woedende sexe’ uit het sportblad De Revue der Sporten, 25 juni 1933. Een zekere 'Bob' besteedde in 'Sport in beeld' tot 1940 ruim aandacht aan de kleding van sportende dames. Media reageerden lang honend op vrouwenvoetbal.

1938  De KNVB stelt trainers en velden niet langer voor vrouwenvoetbal beschikbaar en verbiedt gemengd voetbal

1955 Oprichting van de Algemene Damesvoetbalbond. Veertien clubs schreven zich in voor de eerste competitie. Deze bond werd niet door de KNVB erkend. "De vrouwenwedstrijden mochten niet langer dan twee keer een half uur duren"
Eerst na intensief overleg tussen de beide bonden werd de vrouwencompetitie goedgekeurd en officieel hervat, weliswaar onder een flink aantal beperkende voorwaarden. De vrouwenwedstrijden mochten bijvoorbeeld niet langer dan twee keer een half uur duren. In het wedstrijdschema van clubs moest er bovendien meer dan een uur speling zitten tussen de wedstrijden van de vrouwen en die van de jongens en de volwassen mannen. Over gelijke behandeling gesproken...

 

1971  De Algemene Damesvoetbalbond werd erkend door de KNVB en vanaf dat moment was het vrouwenvoetbal officieel onderdeel van de bond (KNVB, 2017; Opzij, 2015)
Eindelijk ging de KNVB overstag en werd binnen de bond de Landelijke Commissie Damesvoetbal (LCD) in het leven geroepen. Begin zeventiger jaren waren 'slechts' achtduizend vrouwen bondslid. Vandaag de dag zijn er meer dan honderdvijftigduizend vrouwelijke leden. Met ruim dertig miljoen aangesloten voetballende meiden en vrouwen is het vrouwenvoetbal op dit moment de snelst groeiende sport ter wereld. Voor de maatschappelijke ontpopping moest wel de nodige weerstand en tegenwerking overwonnen worden. Zonder weerstand geen glans. Het vrouwenvoetbal vervult nu een voorhoede rol bij de broodnodige verschuiving van de (scheve) man-vrouwverhoudingen in veel landen.
 
1973  De eerste officiële interland van het Nederlandselftal tegen Engeland.

1979  De KNVB staat meisjes toe lid te worden van een voetbalvereniging.

1986  De KNVB introduceert gemengt voetbal voor jongens en meisjes

1987  Het eerste EK vrouwenvoetbal is in Noorwegen, zonder Nederland.

1991  Het eerste WK vrouwenvoetbal is in China, weer zonder Nederland.

2001  Het eerste seizoen van de Uefa Woman's Champions Leagua

2007  Begin van de Nederlandse eredivisie voor vrouwen.

2009  Het Nederlandse vrouwenelftal haalt onder leiding van bondscoach Vera Pauw de halve finale van het EK in Finland.

2012  Oprichting van de BeNe League, de profcompetitie met Belgische en Nederlandse topclubs

2014  Jong Oranje (meisjes onder 19) wordt Europees Kampioen.

2015  Het Nederlands vrouwenelftal doet voor het eerst mee aan het WK in Canada en haalt de achtste finales

2017  Ajax vrouwen werden kampioen van Nederland, maar krijgen géén huldiging in Amsterdam: 'Huldigen doen we in uitzonderlijke gevallen'!

2017  Het EK voetbal voor vrouwenteams wordt in Nederland gehouden.

2017  De eredivisie vrouwenvoetbal valt bij de KNVB onder amateurvoetbal, net zo als de jeugd

2017 - 2018  De eredivisie vrouwenvoetbal in Nederland bestaat uit 9 teams, Feyenoord doet niet mee.

------------------------------------------------------------
Het totaal aantal voetballende vrouwen wereldwijd is 29 miljoen, waarmee het de grootste vrouwensport ter wereld is.

Het aantal leden KNVB vrouwenvoetbal:

  • 1971: 8000
  • 1985: 36.000
  • 1998: 65.000
  • 2014: 137.000